Hemelbestormers........ de luchtboogfiguren op de St. Jan

(Uit het in 1978 door "Distel" uitgegeven boekje "Hemelbestormers")

Bovenop de Kathedrale Basiliek van St.-Jan te 's-Hertogenbosch bevinden zich vele in steen gehouwen figuren, waarvan een groot aantal mensen zich het bestaan niet of nauwelijks bewust is. Wanneer wij, zoals gewoonlijk gehaast, langs de St.-Jan lopen, realiseren wij ons veel te weinig dat hoog boven ons verheven een groot aantal kunstwerken als het ware een geheel eigen leven leiden. Het was dan ook een uitstekend idee van uitgeverij "DISTEL" toen zij besloot om een gedeelte van de'bevolking' van ons aller kathedraal eens uit hun verstilde rust te halen. In het voor u liggende boekje "'Hemelbestormers" zijn al de op de St.-Jan aanwezige luchtboogfiguren opgenomen.

Deze 96 luchtboogfiguren vormen een afgerond geheel binnen het totaal aan fraaie versieringen welke de kerk rijk is. Van een aantal van de beelden is met vrij grote zekerheid te zeggen wat zij voor moeten stellen. Er rest echter een aantal, meest bizarre figuren, waarvan niet bekend is wat de beeldhouwer bezield heeft toen hij juist voor deze vormgeving koos. De bij de foto's geplaatste teksten geven dan ook de persoonlijke visie van de auteur weer, uzelf kunt in de afbeeldingen wellicht geheel andere figuren ontdekken.

In 1870 bleken de toen aanwezige luchtboogfiguren dermate beschadigd te zijn dat men besloot om al de beelden te vervangen. In de jaren tussen 1870 en 1920 zijn dan ook alle beelden opnieuw gehakt waarbij de afgenomen restanten van de originele figuren model hebben gestaan. Deze afgenomen, zwaar beschadigde beelden bevinden zich nu nog grotendeels in de bouwloodsen van de St.-Jan.

Op en aan de St.-Jan bevinden zich overigens nog vele kunstwerken welke vanaf de begane grond niet of nauwelijks te zien zijn. Ik ben dan ook erg blij met de uitgave van dit boekje waardoor althans een gedeelte van de schat aan historische kunstwerken onder de aandacht van een groot aantal belangstellenden kan worden gebracht. Tenslotte hoop ik dat u aan de "Hemelbestormers" veel kijk- en leesplezier zult beleven en dat hierdoor ”onze ouwe St.-Jan” u nog wat dierbaarder zal worden.